Resztkami sił o kulturze troski

Resztkami sił, gdyż robimy dużo więcej, niż zmieścić może ośmiogodzinny dzień pracy za dużo mniej, niż powinniśmy. Polska to nadal niechlubny lider europejskich rankingów zanieczyszczenia powietrza.

Składamy numer o chorowaniu w momencie, w którym jedna trzecia trzyosobowego instytucjonalnego zespołu redakcyjnego przebywa na zwolnieniu z diagnozą: przeciążenie pracą; w którym koleżanka z jednoetatowego działu edukacji przechodzi chemioterapię. Aromatyczne aminy i barwniki azowe – stanowią około 70% wszystkich barwników stosowanych w przemyśle spożywczym i tekstylnym; przyczyniają się do rozwoju zmian nowotworowych w obrębie wątroby, dróg żółciowych oraz pęcherza moczowego.

Praca w kulturze to przywilej i obowiązek świadczony społeczeństwu, nikt się nie skarży, bo liczba miejsc ograniczona. Nie skarży się wtedy, kiedy pracuje bez limitu godzin, kiedy zarabia ledwo ponad dwa tysiące złotych… chociaż, tak naprawdę, to nikt nie wie, ile kto zarabia, pytanie o to może naruszać dobra osobiste, zapewne nie ma się też czym chwalić. Przyznanie się do prekarności skutkuje spadkiem wartości symbolicznej, a to na nią liczmy, spłacając długi zaciągnięte na konto przyszłości. Nadmierna eksploatacja wód głębinowych będzie prowadzić do coraz większych problemów z dostawą wody, a ostatecznie – do wyczerpania naszych zasobów.

Ósmy, chorobowy numer „Magazynu RTV”, który czytany we fragmentach może być zabawny, przygotowaliśmy w zespole: Inga Zimprich, Jacek Zwierzyński i Zofia nierodzińska, gdyż łączy nas wspólne doświadczenie pracy w kulturze, choć zdobywane w różnych kontekstach, oraz dostrzeganie zależności pomiędzy chorującymi, prekarnymi ciałami a eksploatacją zasobów ziemskich.

Inga Zimprich, członkini berlińskiej Feminist Health Care Research Group (Feministycznej Grupy Badaczek Opieki Zdrowotnej) w tekstach i materiałach do 8. numeru „Magazynu RTV” przygląda się praktykom troski jako integralnej części produkcji artystycznej. Podczas gdy tematy z nią związane, szczególnie te mówiące o niewidocznej, sfeminizowanej i urasowionej pracy opiekuńczej stały się już pełnoprawną częścią oficjalnego dyskursu artystycznego, wiele z nas wciąż boleśnie odczuwa, jak często dbałość o dobre samopoczucie, emocjonalne i cielesne, jest zaniedbywana w polu kultury. Ze smutkiem zdajemy sobie również sprawę z tego, na jak duży opór napotykamy, gdy zaczynamy domagać się poszerzenia dostępności do instytucji kultury oraz organizowanych przez nie wydarzeń. Problemem jest również nadprodukcja, czy to w nakładzie ulotek, ilości zużywanej energii, czy zmieniających się scenografiach wystaw. W związku z tym zdecydowaliśmy, że wybrane do „Magazynu RTV” materiały dotyczyć będą ablaistycznego i nieekologicznego charakteru produkcji artystycznej oraz związanej z nimi konkurencyjności i kompulsywności. W tym kontekście potrzeby związane z opieką i wsparciem wydają się mało istotnym naddatkiem i z tego powodu najczęściej zostają stłumione.

Kasia Czarnota w tekście Odzyskać autonomię. Uwspólnianie opieki medycznej pisze o niezależnych, oddolnych klinikach powstających w odpowiedzi na kryzys ekonomiczny i załamanie się systemu państwowego w Grecji, widząc w nich wspólnotowe przestrzenie troski. Clay AD* w krótkim wywiadzie dotyczącym powieści science fiction Metabolizuj, jeśli potrafisz proponują ćwiczenia z medytacji, aby przywrócić integralność poćwiartowanemu na narządy ciału. Fances Breden z Sickness Affinity Group (Grupa pokrewieństwa chorobowego) opowiada o wsparciu, jakiego udzielają sobie artystki związane z kolektywem żyjące z przewlekłymi chorobami i niepełnosprawnościami oraz te, którym zależy na dostępności w kulturze. Solidarność chorobowa jest tu działaniem kwestionującym neoliberalny model konkurencyjności. Taraneh Fazeli, kuratorka m.in. Sick Time, Sleepy Time, Crip Time: Against Capitalism’s Temporal Bullying, członkini kolektywu Canaries z USA opowiada o komunikacji w grupie, wspólnym tworzeniu i twórczym wycofywaniu się ze świata sztuki, gdy presja staje się zbyt duża.

W „Kanale Sztuki” Adelina Cimochowicz prezentuje wideo, w którym mierzy się z niepewnością powodowaną sytuacją młodej, dyplomowanej prekariuszki pozbawionej systemowego wsparcia, bez stabilizujących oszczędności, z nieregularnymi dochodami wywołującymi mdłości. Paweł Ponury Żukowski w serii monotypii Czekając na diagnozę pokazuje wstyd i strach związany z chorobą. Złe samopoczucie oswaja rysunkiem. Rysuje, aby przetrwać. Członkinie Feminist Health Care Research Group wycinają kolaże z materiałów dotyczących historycznego, feministycznego ruchu zdrowia w Berlinie Zachodnim. W zakładce „Wywiady” możemy przeczytać rozmowę o działalności i historii Sióstr Nieustającej Przyjemności oraz o profilaktyce HIV w Polsce z aktywistką i partyworkerką siostrą Mary Read, znaną pod świeckim imieniem jako Paweł Ziemba. Publikujemy również fragmenty rozmowy o HIV, AIDS i Polsce między Szymonem Adamczakiem, Luizą Kempińską i Hubertem Ziębą, która ukazała się w 42. numerze czasopisma „OnCurating” pod redakcją Theodore’a Kerra.

* Clay AD mówi o sobie, używając zaimka „my”, ale ze względu na trudności w tłumaczeniu na j. polski, który ma zupełnie inną gramatykę niż angielski, pojawia się w tekście przeważnie jako „ona”.