W nowym numerze „Magazynu RTV” koncentrujemy się na rolach, jakie instytucje pełnią w praktykach artystycznych, aktywistycznych i społecznych w zależności od kontekstów historycznych, politycznych czy ekonomicznych. Wyłonione w drodze otwartego naboru publikacje podejmują wątki tworzenia, utrzymywania, modyfikacji i kontestowania pojęcia instytucji w różnych przestrzeniach społecznych. Autorki i autorzy tekstów m.in. pokazują napięcia między aktorami i aktorkami społecznymi w obliczu trudnych zmian instytucjonalnych, wskazują zarówno na konieczność odmyślenia dotychczasowych modeli zarządzania instytucjami, jak i zwracają uwagę na poszerzenie pola instytucjonalnego w sytuacjach kryzysowych. Tym samym artykuły prezentowane w ramach aktualnego numeru pt. „Praktyki instytuujące” aktualizują stwierdzenie Geralda Rauniga o potrzebie praktyk skoncentrowanych zarówno na autorefleksji instytucjonalnej, jak i odpowiadających na zjawiska społeczne.
W dziale „Krytyka” Maria Beburia omawia sytuację osób migranckich pracujących w kulturze w Polsce i podkreśla brak systemowego, długofalowego wsparcia dla tej grupy, a Paweł Wodziński, polemizując z perspektywą Geralda Rauniga, proponuje ujęcie krytyki infrastrukturalnej, mającej na celu „wynalezienie świata na nowo”. Alya Segal w sekcji „Afirmacja” przedstawia historię oddolnego ruchu wystawienniczego realizowanego w prywatnych mieszkaniach w Ukrainie podczas trwającej wojny. Badaczka w omawianych przykładach dostrzega, że ten rodzaj niesformalizowanych przestrzeni wystaw, mimo trudności, odgrywa ważną rolę w demokratyzowaniu sztuki i uspołecznianiu jej marginalizowanym grupom. Z kolei Flóra Gadó i Judit Szalipszki postulują zwrot ku przedefiniowaniu praktyk instytucjonalnych w oparciu o kategorię troski. W eseju autorki wskazują na konieczność rozszerzenia opiekuńczej perspektywy i uwzględnienia holistycznego rozumienia troski m.in. w kontekście kuratorowania wystaw i programów publicznych.
W „Kanale sztuki” Dorota Nieznalska, Marta Lisok i Jaśmina Wójcik prezentują autorskie działania na rzecz uspołeczniania instytucji sztuki. Nieznalska przypomina akcję protestacyjną „NOMUS jest Anetą”, Lisok dzieli się doświadczeniami z projektu „Antypodręcznik. Jak zbudować niewidzialne miejsce”, a Wójcik proponuje ćwiczenie z wyobraźni instytucjonalnej.
W sekcji „Wywiady” polecamy Wam rozmowę z Uladzimirem Hramovichem o sytuacji samoorganizacji białoruskich artystek i artystów, a także wywiad z Waldemarem Tatarczukiem, z którego dowiecie się o nowych planach Galerii Labirynt w Lublinie.
Życzymy przyjemnej lektury!
Zespół odpowiedzialny za przygotowanie koncepcji numeru: Zofia nierodzińska, Mateusz Nowacki, Jakub Walczyk