Kanał sztuki
WywiadySpołeczne koszty Amazona: rozpoznawanie rysów twarzy, Peccy, prekariat
Klatka filmu "Abra" (2018), Hiba Ali
Wcześniejsza wersja tego artykułu ukazała się w listopadzie 2018 na łamach „Topical Cream Magazine”.
Ludzie pracujący w Amazonie umierają w „tajemniczych” okolicznościach. Cała masa newsów dokumentuje „nagłe” choroby pracowników. Używam cudzysłowu, ponieważ nie potrzeba detektywa, aby zrozumieć, co się dzieje. Klikając „dostarcz w ciągu najbliższych 5 do 7 dni roboczych”, umożliwiamy i sankcjonujemy istnienie klasy pracowników kontraktowych skazanych na wykonywanie wyczerpującej pracy, pozbawionych ubezpieczenia zdrowotnego oraz płatnego urlopu. Jako konsumenci wszyscy jesteśmy za to odpowiedzialni, jednak największa wina spoczywa na firmie, ze względu na umożliwianie funkcjonowania tak eksploatacyjnej i wywłaszczającej struktury, oraz na państwie amerykańskim, które stworzyło rzeczywistość ekonomiczną opartą na przywilejach dla spółek oraz na kapitalistycznej wizji, która karmi nas złudzeniami powszechnego dobrobytu.
Pracowałam w centrum wyposażenia Amazona w Austin w Teksasie, kiedy Heike Geissler, autorka Seasonal Associate (Semiotext(e)/Native Agents, 2018), zatrudniła się w podobnej placówce w Lipsku we wschodnich Niemczech. W swojej książce Geissler, pisarka freelancerka pochodząca z Lipska, opisuje swoje początki w Amazonie. Podejmuje ona pracę w firmie podczas przemiany swojego warsztatu pisarskiego z jednej dziedziny literackiej w drugą, co pozwala jej na utrzymanie płynności finansowej. Książka w formie pamiętnika dokumentuje czas, który autorka spędziła w Amazonie. Bezpośrednia, pierwszoosobowa narracja pozwala czytelnikowi na identyfikację z jej doświadczeniem. Publikacja ta wpisuje się we wcześniejsze próby ujawnienia praktyk gigantów handlu elektronicznego – takich jak „In the Wake of Protest: One Woman’s Attempt to Unionize Amazon” Vanessy Veselki (2011) czy „Hired: Six Months Undercover in Low-wage Britain” Jamesa Bloodwortha (2018). Zdarzały się i inne próby zgłębienia tematu, o bardziej poetyckim charakterze, np. Of the Subcontract Nicka Thurstona (2013) składająca się z wierszy źle wynagradzanych podwykonawców pracujących na zlecenie Amazon Mechanical Turk.
Zanim zaczęłam pracować w Amazonie tego lata – a była to praca na którą zdecydowałam się, podobnie jak Geissler, z powodów finansowych, pomiędzy studiami podyplomowymi – zgłębiłam temat wymogów firmy wobec pracowników w performansie To Be A Box (2018), w którym zagrałam ucieleśnione pudełko Amazona w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej. W grudniu, w ramach wystawy Alienated Labor w Ori Gallery w Portland, zadebiutowałam pracą Abra (2018), będącą wideo-instalacją ukazującą rozmowę przeprowadzoną z Peccy, maskotką Amazona z działu obsługi klienta. Tytuł Abra wybrałam, dowiedziawszy się o początkowym pomyśle Bezosa na nazwę Amazona – Abracadabra1.
W pracy Abra (2018) nawiązuję rozmowę z przyjazną maskotką Amazona – Peccy. Peccy skupia się na „zadowoleniu konsumentów” i „szczęściu” będących efektem kapitalistycznej konsumpcji. Maskotka ta jest szerzej znana za sprawą swojego uśmiechu pojawiającego się na pudełkach oraz w logo Amazona2. Obraz prezentowany społeczeństwu jest obłudny – gdy Peccy się uśmiecha, pracownicy fabryk Amazona pracują w bardzo ciężkich warunkach, a co za tym idzie, pojawiają się przypadki niewyjaśnionych śmierci. Peccy jest również „hypericonem”. W.J.T. Mitchell definiuje „hypericona” jako „przenośne kulturowe urządzenie, które może pełnić marginalną rolę jako ilustracja lub główną rolę jako rodzaj obrazu podsumowującego…, który ujmuje całą episteme, teorię wiedzy”3. W Abrze postuluję, że maskotka pełni tę drugą, główną rolę jako obraz podsumowujący, ponieważ uśmiech Peccy’ego wydrukowany jest na każdym pudełku Amazona. Poprzez zawłaszczenie maskotki, sprawiam, że amazoński „hypericon” Peccy krytykuje sam siebie – strategia, której korporacyjny gigant nigdy by nie zaakceptował.
Ci, którzy żartują, mówiąc „cóż, kupowanie i pracowanie w Amazonie jest dobrowolne, jeśli nie podoba ci się Amazon, po prostu kupuj i pracuj gdzie indziej”, zamykają oczy na fakt, że w wielu przypadkach Amazon jest jedynym gwarantem zarówno miejsc pracy, jak i artykułów pierwszej potrzeby, zwłaszcza w regionach peryferyjnych. „Artykuły pierwszej potrzeby” są jednak nadal pojęciem względnym: „Zwykle udajesz, że rzeczy, które chcesz mieć, są ci potrzebne” – pisze Geissler na początku swojej książki, podkreślając że to marketing oparty na algorytmach kształtuje nasze pragnienia. Big Data umożliwiają otoczoną czcią konsumpcję, napędzaną „pomysłowością” Bezosa lub trafniej – drapieżczym pozyskiwaniem informacji, pozostającym pod kontrolą dzięki kolekcjonowaniu danych od użytkowników. Algorytmy skanują sklepowe koszyki i segregują klientów w podgrupy, personalizując pod ich kątem reklamy, opierając się na binarnym podziale na rasę i klasę. Jest to rodzaj praktyki analogicznej do odmawiania różnych usług (w tym finansowych) ludziom mieszkającym w biedniejszych, często rasowo mieszanych dzielnicach (redlining)4.
Co więcej, Amazon ułatwił rozwój państwa policyjnego, sprzedając amerykańskiej policji oprogramowanie Rekognition, umożliwiające rozpoznawanie twarzy. Dziś jest ono używane przez biuro szeryfa hrabstwa Waszyngton. Od czasu premiery w 2016 roku, oprogramowanie będące „sztuczną inteligencją wykorzystującą głębokie uczenie” zostało rozlokowane wśród więźniów w Stanach Zjednoczonych5. Od października 2018 trwają rozmowy pomiędzy Amazonem a urzędnikami Służb Imigracyjnych i Celnych USA (U.S. Immigration and Customs Enforcement, ICE) mające na celu zapoczątkowanie użycia tej technologii wśród uchodźców na granicy amerykańsko-meksykańskiej6. Oprogramowanie to, w ogromnym stopniu nieprecyzyjne w rozpoznawaniu indywidualnych osób, zostało rozpowszechnione w sposób niekontrolowany, wpadłszy w ręce rządu oraz organów porządku publicznego, replikując tym samym strukturalny rasizm i ksenofobię powszechnie obecne w społeczeństwie amerykańskim7.
Ostatniego lata w krajach takich jak Hiszpania, Niemcy czy Włochy wybuchły protesty z powodu złych warunków pracy w placówkach Amazona. Jednakże w Stanach Zjednoczonych Amazon jest niezachwiany w próbach tłumienia organizacji związków, mimo że w okresie od 2015 do 2018, poprzez nabycie sieci Whole Foods oraz eksploatację amerykańskiego przemysłu detalicznego, korporacja powiększyła się ponad dwukrotnie. W Austin pracowałam w placówce Amazona na świeżym powietrzu, gdzie pracownicy zmuszeni byli do wykonywania swoich obowiązków w bardzo wysokich temperaturach. Klimatyzacja została zainstalowana dopiero ostatniego lata. Ile osób musiało umrzeć, cierpieć, buntować się i protestować, aby w końcu doszło to do skutku?
To pracownicy, nie Amazon, nadal „mierzą się” z konsekwencjami okradania ich z pracy i zarobku. Według The Guardian, „w oficjalnym dokumencie z 2017 Amazon poinformował, że mediana wynagrodzenia wśród pracowników wynosi 28,446 USD lub mniej więcej 13,68 USD na godzinę wśród pracowników pełnoetatowych. Jeff Bezos zarabia więcej w dziewięć sekund”.
W obecnej sytuacji, w której autorytarna hierarchia w korporacjach to standard, w jaki sposób ma zaistnieć niehierarchiczna i transparentna struktura? Geissler pisze o przypadku Betty Dukes, czarnoskórej kobiety, wobec której sieć Walmart wyciągnęła liczne konsekwencje dyscyplinarne, gdy w 1994 zadzwoniła na gorącą linię firmy przeznaczoną do skarg wewnętrznych. Numer 1-800 – wśród pracowników sieci Walmart znany jest od tej pory jako „1-800-JESTEŚ-ZWOLNIONY”. Jako pracownik, poddany dyskryminacji ze względu na płeć i przynależność rasową, nie możesz złożyć skargi odnośnie wykroczenia, gdy samo składanie skargi jest wykroczeniem. W posłowiu do Seasonal Associate Kevin Vennemann pisze: „Zmuszeni do sprzedaży naszej siły roboczej najtańszym nabywcom na nowym kapitalistycznym rynku, musimy przemienić siebie i wszystko, czym jesteśmy [nasz czas, energię, pracę, siłę, publiczne i prywatne życie, całe nasze jestestwo] w skomercjalizowaną reifikację pracy”. Tam, gdzie nie ma możliwości zwrócenia się o pomoc – czy to poprzez samą firmę, czy przez rząd, pracownicy uwewnętrzniają wyzysk i normalizują go, aby przetrwać i doczekać kolejnego dnia.
Zgodnie z błędną logiką korporacyjnego kapitalizmu tylko kilku wybrańców zasługuje na bogactwo. Jednak czy nie każdy zasługuje na sprawiedliwe wynagrodzenie, płacę zapewniającą minimum egzystencji i na bycie częścią kultury lub środowiska, w którym jest się nie tylko tolerowanym, ale też szanowanym i docenianym? To nie śmierć powinna być jedynym pewnikiem w życiu pracownika, lecz godziwe życie. Ponadto powinniśmy kwestionować interesy Amazona, kiedy ten staje po stronie ekspansji państwa policyjnego. Nieregulowane rozmieszczanie oprogramowania rozpoznającego rysy twarzy wzmacnia obecny rasistowski system wtrącania do więzienia i profilowania rasowego, które celują w społeczności biedne, robotnicze, czarnoskóre i zróżnicowane etnicznie8.
Jedynym sposobem na wygranie z hierarchią pionową jest łączenie się w struktury poziome. Łączenie się z organizacjami takimi jak Electronic Privacy Information Center (EPIC) czy razem ze środowiskami zajmującymi się obroną praw obywatelskich we wspólnej walce o zaprzestanie korzystania z oprogramowania rozpoznającego twarze w lokalnych siedzibach policji i instytucjach rządowych. Tak było w przypadku miasta San Francisco, które niedawno zakazało użycia technologii rozpoznawania twarzy. Wspierajmy nasze lokalne sklepy z wyrobami żelaznymi, sklepy z artykułami używanymi, a także sklepy spożywcze – wszystkie te, które nie należą do Amazona. Musimy domagać się sprawiedliwości dla pracowników poprzez głosowanie, protest oraz bojkot. Musimy wymagać prawa do anonimowości oraz prawa do informacji – przez kogo jesteśmy obserwowani.
1 Lebowitz, Shana. How Amazon Got Its Name. Business Insider. 7 maja 2018. Dostęp: 14 maja 2019. https://www.businessinsider.com/amazon-jeff-bezos-chose-company-name-2018-5.
2 McCracken, Harry i Harry McCracken. Meet Peccy, the Bizarre, Beloved Mascot You Didn’t Know Amazon Had. Fast Company. 14 kwietnia 2019. Dostęp: 14 maja 2019. https://www.fastcompany.com/90329525/amazon-peccy?partner=rss&utm_source=rss&utm_medium=feed&utm_campaign=rss fastcompany&utm_content=rss?cid.
3 Mitchell, W. J.T. Chapter Two: Metapictures. w: Picture Theory: Essays on Verbal and Visual Representation, 35-60. Vol. 1. Chicago, IL: University of Chicago Press, 1994.
4 Noble, Safiya Umoja. Algorithms of Oppression: How Search Engines Reinforce Racism. New York: New York University Press, 2018.
5 Harwell, Drew i Washington Post. Amazon’s Facial-recognition Technology Is Supercharging Local Police. SFGate. 1 maja 2019. Dostęp: 14 maja 2019. https://www.sfgate.com/news/article/Amazon-s-facial-recognition-technology-is-13808193.php.
6 Harwell, Drew. Amazon Met with ICE Officials over Facial-recognition System That Could Identify Immigrants.The Washington Post. 23 października 2018. Dostęp: 14 maja 2019. https://www.washingtonpost.com/technology/2018/10/23/amazon-met-with-ice-officials-over-facial-recognition-system-that-could-identify-immigrants/?noredirect=on&utm_term=.e1c4a9cd2770.
7 Vincent, James. AI Researchers Tell Amazon to Stop Selling „flawed” Facial Recognition to the Police. The Verge. 3 kwietnia 2019. Dostęp: 14 maja 2019. https://www.theverge.com/2019/4/3/18291995/amazon-facial-recognition-technology-rekognition-police-ai-researchers-ban-flawed.
8 Chiel, Ethan. New York City Has Been Shining Surveillance Lights on Its Black Population for the Last 300 Years. Splinter. 24 lipca 2017. Dostęp: 4 maja 2019. https://splinternews.com/new-york-city-has-been-shining-surveillance-lights-on-i-1793856900.
9 Conger, Kate, Richard Fausset i Serge F. Kovaleski. San Francisco Bans Facial Recognition Technology. The New York Times. 14 maja 2019. Dostęp: 14 maja 2019. https://www.nytimes.com/2019/05/14/us/facial-recognition-ban-san-francisco.html.
